اصول اساسی آکوستیک و کاربرد آن در عیب‌یابی ماشین‌های دوار

معرفی دوره

نشر آوا یا Acoustic Emission پدیده‌ای است که بر اثر ایجاد و انتشار یک موج کسشان در محدوده فراصوتی رخ می‌دهد. این امواج با آزاد شدن ناگهانی انرژی کشسان از منبع موجود در ماده‌ای شامل سازوکارهای مختلف تغییر شکل می‌دهد و شکست پدید می‌آید. به طور خلاصه و دقیق پدیده نشر آوا را می‌توان این‌گونه تعریف کرد: پدیده‌ای که در آن امواج کشسان گذرا با آزاد شدن سریع انرژی از منبع متمرکز در ماده تولید و در جسم منتشر می‌شود. آزمون غیر مخرب از روش نشر آوا و دریافت این امواج و برقراری ارتباط بین امواج دریافتی و تغییرات ایجاد شده بر روی منبع بهره می‌گیرد. امواج ایجاد شده در جسم منتشر می‌شوند و به سطح آن می‌رسند و می‌توان این امواج را توسط سنسورها ثبت کرد. از این طریق اطلاعاتی در مورد وجود و محل منبع انتشار امواج به دست می‌آید. با استفاده از تکنیک‌های کمی موجود، امکان تعیین محل منبع انتشار امواج به دست می‌آید. به این ترتیب از این پدیده به عنوان روشی برای دیده‌بانی (مانیتورینگ) شرایط کارکرد سازه‌های مختلف استفاده شود.

نشر آوا، روشی توانمند برای آزمایش رفتار مواد تغییر شکل داده تحت تنش، و جزء روش‌های جدید در زمینه آزمون‌های غیر مخرب است که از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی به صورت تجاری و صنعتی به کار برده شد و قابلیت‌های منحصر به فردی دارد.

نشر آوا قابلیت‌ها و کاربردهای متعددی داشته که از مهمترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– بررسی رفتار و خواص مواد مختلف مانند فلزات، سرامیک‌ها، کامپوزیت‌ها و سازه‌های بتنی برای تشخیص رشد ترک، خستگی، خزش، خوردگی، تسلیم، شکستن الیاف و لایه لایه شدن و …

– آزمون غیرمخرب در حین فرایند که از جمله کاربردهای آن می‌توان به مانیتورینگ جوش برای کنترل فرآیند، پردازش ماده، شناسایی عیوبی همچون تخلخل و ترک‌های آبدهی و… اشاره نمود.

– مانیتورینگ سازه‌ای شامل مانیتورینگ پیوسته سازه‌های فلزی، آزمایشات دوره‌ای مخازن تحت فشار و خطوط لوله، شناسایی نشتی و …

جنبه‌های کاربردی AE به طور کلی به سه شاخه اصلی تقسیم می‌شود که در زیر به آن اشاره شده است.

شاخه اول: بررسی خصوصیات مکانیکی مواد، آزمون‌های اطمینان پیش از سرویس دهی و نمایش لحظه به لحظه فرآیند

شاخه دوم: آزمون‌های ارزیابی مجدد کارایی سازه‌ها، تشخیص نشتی، بازرسی دوره‌ای مخازن تحت فشار

شاخه سوم: عیب‌یابی تجهیزات دوار با نشر آوا

استفاده از AE جهت عیب‌یابی تجهیزات دوار در سال‌های اخیر توسعه یافته و در کنار دیگر روش‌های مانیتورینگ به عنوان روشی کارآمد جهت پایش ماشین‌های دوار به کار گرفته می‌شود. با بکارگیری AE در تحلیل وضعیت و عیب‌یابی ماشین‌های دوار می‌توان پیش از شناسایی عیوب توسط دیگر روش‌های عیب‌یابی پی به وجود مشکل در آن تجهیزات برد. نشر آوا یا AE می‌تواند در تشخیص عیوب یاتاقان‌های غلتشی، مانیتورینگ و عیب‌یابی گیربکس‌ها، مانیتورینگ و شناسایی عیوب در پمپ‌ها و … کمک شایانی نماید. بدین منظور این مقوله مورد توجه خاص این شرکت می‌باشد و در این خصوص یک دوره‌ی آموزشی اصول آکوستیک و کاربرد آن در عیب‌یابی ماشین‌های دوار به مدت دو روز در نظر گرفته شده است که سرفصل این دوره در بخش دانلود درج گردیده است. در این دوره تعدادی از موردکاویهای تجربه شده توسط کارشناسان این شرکت طرح و مورد بررسی قرار می‌گیرد که ارزش کاربردی شایانی دارد.